Deze etherische oliën kunnen fototoxisch zijn. Gebruik ze niet in de zon

Voor sommige mensen is het schrikken als ze een huidreactie krijgen als ze in de zon zitten met hun zelfgemaakte crème of huidlotion op. Hoe kan dat? Het is toch een natuurlijk product, helemaal zelfgemaakt? Sommige etherische oliën kunnen fototoxisch (of fotosensibilerend) zijn. Dat betekent dat ze een reactie aangaan met zonlicht en daardoor een rode huid, huiduitslag of zelfs brandwonden kunnen veroorzaken. Dat wil je natuurlijk niet! In deze blog lees je wat fototoxiciteit is, welke etherische oliën deze eigenschap kunnen hebben en waar je op moet letten.

Fototoxiciteit kan ook voorkomen bij het gebruik van sommige geneesmiddelen. Bepaalde stoffen uit deze middelen (en ook uit bepaalde etherische oliën) reageren op de absorptie van licht in de huid, waarbij ook zuurstof en vrije radicalen een rol spelen. Meestal komt dat uit het UVA-licht vanuit de zon. Dit licht komt ook door dunne kleding en raamglas heen. Een fototoxische reactie kan ook ontstaan door warm water. De oliën kunnen de huid extra gevoelig maken voor de werking van UV-straling.

Welke etherische oliën kunnen fototoxisch werken?
Etherische oliën met een hoog gehalte aan de inhoudsstof coumarine kunnen fototoxisch werken. Het is deze inhoudsstof (en dan specifiek de furanocoumarines en pyrocoumarines) die verantwoordelijk is voor een huidreactie in combinatie met de zon en/of warmte. Van de volgende etherische oliën is bekend dat ze over het algemeen hoge gehaltes aan coumarines bevatten. Dit zijn met name oliën die geperst zijn uit citrusschillen. Oppassen dus met deze olie in de zon en bij UV-licht.

• Sinaasappel (Citrus sinensis)
• Citroen (Citrus limonum)
• Groene mandarijn (Citrus reticulata), de geperste olie van rode mandarijn is niet fototoxisch
• Grapefruit (Citrus paradisii)
• Bergamot (Citrus aurantium var. bergama)
• Grote engelwortel (Angelica archangelica)
• Khella (Ammi visnaga)
• Limoen (Citrus aurantiifolia)
• Komijn (Cuminum cyminum)
• Cederhout, Virginia (Juniperus virginiana)
• Wijnruit (Ruta graveolens)
• Citroenverbena (Lippia citriodora)

Van bovenstaande oliën verschilt de mate van fototoxiciteit. Sommige etherische oliën bevatten wél coumarines, maar worden niet als fototoxisch beschouwd. Een voorbeeld hiervan is dragon (Artemisia dracunculus).

De etherische olie en het CO2-extract van gember (Zingiber officinale) is vanuit zichzelf nauwelijks fototoxisch, maar kan wél het effect van fototoxische oliën versterken. Dit is dus ook een olie om in de gaten te houden als je huidproducten maakt.

Waar moet je mee opletten?
Let met bovengenoemde etherische oliën op als je deze olie op de huid gebruikt (bijvoorbeeld in een creme, huidlotion, massage-olie e.d.) en je gaat hierna in de zon. Door de reactie van warmte en zonlicht is het mogelijk om een huidreactie, zoals roodheid, branderigheid of uitslag te krijgen. Let hier gedurende 18 uur mee op. Het beste kun je deze oliën niet gebruiken als het zomer is en/of als je van plan bent veel in de zon te zijn. De genoemde etherische oliën kunnen ook een huidreactie geven in warm water. Voeg ze dus niet toe aan een badzout, badproduct of douchegel.

Als je niet-fototoxische etherische olie aan je product of massage-olie toevoegt, vermindert dat de fototoxiciteit. Let dus bij het samenstellen goed op wat je precies gaat maken en hoe je dit wil inzetten.